Pomniki i tablice w Helu

(Uwaga - wiele tablic zawiera róznego rodzaju błędy, literówki i.t.p. Staram się zawsze zachować oryginalną pisownię tablicy)

Kliknij w zdjęcie, aby je powiększyć!!(jesli masz problemy - użyj Firefoxa) - [aktualizowano dnia 2023-VII-29]

Fot. ogólna

Fot. zbliżenia

Teksty na kamieniach i tablicach

Lokalizacja i uwagi

Podgląd Podgląd Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę,
Gorzko, gdy w imię ojczyzny mordują bohatera.
komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski
dowódca baterii im.Heliodora Laskowskiego
Przez 32 dni kampanii 1939 roku bronił Helu przed przeważającymi siłami niemieckimi
Fałszywie oskarżony i stracony 16 grudnia 1952 r.
W stulecie urodzin 22 września 2007 r.
Muzeum Obrony Wybrzeża stowarzyszenia "Przyjaciele Helu"
im. kmdr.por.Zbigniewa Przybyszewskiego
Na stanowisku nr 4 bat.Laskowskiego (po wojnie nr 203)
Podgląd Podgląd POD RÓŻNYMI SZTANDARAMI, W IMIĘ ODMIENNYCH IDEIOLOGII LUDZIE TOCZYLI I NADAL TOCZĄ WOJNY NA CAŁYM SWIECIE. MY, WDYCHAJĄC ŚWIEŻE, MORSKIE POWIETRZE W MIEJSCU, KTÓRE ZASNUTE BYŁO CIEMNYM DYMEM I ZAPACHEM PROCHU, ODDAJEMY CZEŚĆ OBROŃCOM HELU. WDZIĘCZNI MIESZKAŃCY.
STOWARZYSZENIE ALTERNATYWNY CYPEL
2 X 2015
Na stanowisku nr 3 bat.Laskowskiego (po wojnie nr 202)
Podgląd Podgląd Pamięci latarnika + 1905 Przy latarni morskiej w Helu.
{na pamiątkę śmierci latarnika Maya, który zginął w grudniu 1910 roku, w wypadku przy oddawaniu strzału z armaty używanej jako sygnał mgłowy. - data podana na tablicy jest błędna!}
Podgląd Podgląd Twórcy niepodległej Polski Józefowi Piłsudskiemu na pamiątkę wizyty w latarni helskiej w dniu 1 lipca 1928.
Ufundowano staraniem Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" 1 lipca 1999
Na ścianie latarni morskiej w Helu
Podgląd Kopiec Kaszubów. (szczegóły wkrótce) odsłonięty na promenadzie prowadzącej na helski cypel (od strony zatoki) dnia 23 VI 2013r.
Podgląd Podgląd W tym miejscu w latach 1926-1934 mieszkał i pracował
dr Augustyn Wika-Czarnowski
lekarz - społecznik, wybitny homeopata i pionier wegeterianizmu,
autor "Przewodnika zdrowia" wydawanego w języku polskim w Berlinie.

Syn ziemi kaszubskiej, spoczywający na helskim cmentarzu.
/Instytut kaszubski w Gdańsku./
Tablica umieszczona w 2014 roku na fasadzie domu przy ul. Kuracyjnej
Podgląd bez tabliczki.   Krzyż na końcu ul.Wiejskiej, przy końcowym przystanku autobusów.
Podgląd bez tabliczki. (Rzeźba przedstawia rybaków wciągających sieci do łódki)
W maju 2018 r. rzeźba Rybaków została odcięta od pnia celem przeprowadzenia zabiegów konserwacyjnych.
Okazało się, że znaczna erozja wykluczyła sens i opłacalność konserwacji i naprawy rzeźby.
Zdecydowano, że w trakcie pleneru rzeźbiarskiego w Muzeum Helu zostanie wykonana kopia rzeźby, która zostanie umieszczona na metalowym cokole.
Rzeźba wykonana w 2011 roku przez Romana Kwiatkowskiego na końcowym przystanku autobusów, z pozostałości rosnącaj tam topoli.
W marcu 2015 roku, na zlecenie burmistrza Helu Dr Klemensa Adama Kohnke muzeum Ziemi Puckiej przeprowadziło prace prace zabezpieczające figurę rybaków przed działaniem mikroorganizmów, porostów i grzybów.
Podgląd Podgląd
Podgląd
Jezusowi Chrystusowi Odkupicielowi Ludzkości na pamiątkę 21 rocznicy Pontyfikatu Ojca Św. Jana Pawła II i 2000 rocznicy narodzenie Chrystusa.
Ministrant księdza Karola Wojtyły Wikariusza parafi Niegowić
Hel 16.10.2000

Ten Krzyż został poświecony przez KAPŁANA Z ZAKONU ŚW. FRANCISZKA O.JANA PAWŁA
w dniu 16 październik 1999 r.
Pamiątkowy krzyż przy ul Steyera
Podgląd Podgląd ŚRUBA OKRETOWA OBOK KRZYŻA JEST SYMBOLEM OKRETU TRAŁOWCA 623 ORP "MEWA" KTÓRY W DNIACH 11-12 CZERWCA 1987 R. GOŚCIŁ NA SWOIM POKŁADZIE OJCA ŚW. JANA PAWŁA II
OKRET POD DOWÓDZTWEM KPT MAR.WOJ.DARIUSZA PRZEDPEŁSKIEGO ODBYWAŁ REJS Z JEGO ŚWIATOBLIWOŚCIĄ NA TRASIE GDYNIA-SOPOT-WESTERPLATTE-GDAŃSK

TEN KRZYŻ JEST ZNAKIEM WIARY, MIŁOŚCI I PRZEKROCZENIA PROGU NADZIEI
KOTWICA ADMIRALICJI OBOK KRZYŻA JEST SYMBOLEM NADZIEI BEZPIECZNEJ PRZYSZŁOŚCI OKRETU KTÓREJ ŻYCZYŁ JEGO ŚWIATOBLIWOŚĆ JAN PAWEŁ II
W DNIACH POBYTU NA OKRECIE ORP "MEWA" W DNIACH 11-12 CZERWCA 1987 R.
Kamienie w otoczeniu krzyża przy ul Steyera
Podgląd Podgląd W hołdzie i ku wiecznej pamięci potomnych, obrońcom Helu bohaterskim żołnierzom IV Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza utworzonego z kompanii c.k.m. i kompanii odwodowej KOP "Sienkiewicze", kompanii piechoty z pułku KOP "Sarny" oraz Straży Granicznej komisariatów "Hel" i "Goszczyno" którzy pod dowództwem mjr Jana Wiśniewskiego w dnizch od 1 września do 2 października 1939 roku stawiali zaciekły opór przeważającym siłom agresorów hitlerowskich
Weterani Polskich Formacji Granicznych
Funkcjonariusze Straży Granicznej
Społeczeństwo Helu Hel 16 maja 2001 roku
W połowie ul.Wiejskiej, koło leśniczówki
Podgląd Podgląd W TYM BUDYNKU W LATACH 1924-1929 PRACOWAŁ WŁADYSŁAW KOTULA INŻYNIER LESNIK - LEŚNICZYT
p.o. NADLEŚNICZEGO NADLESNICTWA HEL OFICER WOJSKA POLSKIEGO II RZECZYPOSPOLITEJ ROTMISTRZ REZERWY UCZESTNIK WALK O WOLNOŚĆ I NIEPODLEGŁOŚĆ OJCZYZNY W II WOJNIE ŚWIATOWEJ ZAMORDOWANY PRZEZ NKWD W CHARKOWIE
NADLESNICTWO WEJHEROWO
STOWARZYSZENIE "PRZYJACIELE HELU"
HEL, 30 KWIETNIA 2015 ROKU
W połowie ul.Wiejskiej, koło leśniczówki
Podgląd Podgląd Połnie do Norde Hel 1 VII 2000 r. Starosta Chojnicczi
II Zjazd Społeczności Kaszubskiej
Koło Urzędu Miejskiego i Muzeum Rybołówstwa
Podgląd Podgląd PAMIĘCI TYCH, KTÓRZY ŻYLI W NASZYM MIEŚCIE,
TU UMARLI I ZOSTALI POCHOWANI W TYM MIEJSCU,
NA CMENTARZU PRZY KOŚCIELE ŚW. PIOTRA 1 PAWŁA
HEL 2011


ZUR ERINNERUNG AN ALLE, DIE IN UNSERER STADT
LEBTEN, HIER STARBEN UND AN DIESEM ORT,
AUF DEM EHEMALIGEN FRIEDHOF DER
ST. PETER UND PAUL KIRCHE, BESTATTET WURDEN.
HELA 2011
W skansenie położonym wokół Muzeum Rybołówstwa (fot.Ewa Wójcik)
Podgląd Podgląd Tablica polska:
Poświęcone pamięci Sama Barker'a lat 27 wybrańca Opatrzności z North Yarmouth w Anglii który wraz ze swym druhem i jednym żeglarzem nieszczęśliwie utonął usiłując zepchnąć swoją łódź z mielizny, na której osiadła w okolicach gdańskiego Helu 5 maja 1816 roku.
Wy próżni śmiertelnicy, cieszący się młodością i zdrowiem, przystańcie i zastanówcie się albowiem pod tym kamieniem spoczywa ten, którego śmierć w jednej chwili pozbawiła owych błogosławieństw Opatrzności.

Tablica angielska:
SACRED * To the Memory of * Sam Barker aged 27 Years * Master of the Providence * of North Yarmouth England * Who * with his Mate and Seaman * was unfortunatly drowned * in the Boat while attempting * to get their Vessel off which * had grounded on the Heel of * Dantzic * on the 5-th May 1816 * Ye vain & giddy Mortals possessed * Of youth & Health, Pause & Reflect * for beneath his stone lies buried * one whom Death in a moment * snatchd from these blessings * Providence
Na północnej ścianie Muzeum Rybołówstwa
Tablicę z polskim tekstem przesunieto na lewo od angieleskiej w czasie remontu budynku w roku 2013
Podgląd   Świety Franciszek z pieskiem przed klasztorem Franciszkanów w Helu (2023)
Podgląd Podgląd Ten krzyż nadzieją tych braci, którzy wyszli w morze a nie wrócili i tych, którzy wychodzą aby szcęśliwie wracali.
Fundator August I Brac Rybacka
Hel 1995
(pełne nazwisko fundatora to: August Schomburg)
Koło Urzędu Miejskiego i Muzeum
Zdjęcie przedstawia pierwotny wygląd krzyża, pozbawionego takielunku i wielu elementów w czasie "odnawiania" w 2002 roku
Podgląd Podgląd
fot.J.Pałkowski
Na fot: Latarnia i jej Twórca - Tomasz Ołdziejewski.
odsłonieta 29 VI 2021r.
Bursztynowa latarnia morska wysokosci 211 cm.
Podgląd odsłonieta i poświecona 29 VI 2013r. Figura patrona Helu - św.Piotra.
Podgląd Zabytkowa kotwica admiralicji. Wyłowiona ok. 2001 r. przez załogę kutra Hel - 129.
Podgląd Podgląd Ku nieograniczonym marzeniom i dążeniu do ich spełnienia mając poczucie siły i mądrości dedykuję ten artystyczny projekt rzeźbiarski moim dzieciom. Natomiast rzeźbę Neptuna symbolizującego poprzez swoje wyciągnięte lewe ramię wolę ochrony ludzi przed wzburzonym i falami mórz i przed sztormowymi wiatrami dedykuję ludziom morza miasta Helu i jego ciężko pracującym rybakom jak i żołnierzom Marynarki Wojennej RP którzy na codzień chronią polskiego wybrzeża.
Arkadiusz Żółtowski herbu "Ogończyk" autor niniejszego projektu rzeźbiarskiego.
"Neptune of Bologna - The Centurion Project"
----- poniżej ten sam tekst po angielsku. -------
Ustawiono na postumencie 14 V 2020 r.
Granitowa figura Neptuna została wyrzeźbiona w ciagu dwu lat, na wzór brązowej rzeźby z włoskiej Boloni, przez rzeźbiarza Tadeusza Biniewicza. Monumentalna rzeźba to pomysł i prezent dla Helu od p. Arkadiusza Żółtowskiego.
Podgląd Podgląd Bulwar Nadmorski im.prof. Kazimierza Demela Wejście na molo spacerowe w porcie
Podgląd   Figura św Floriana na ścianie budynku Straży Pożarnej - czerwiec 2013 r.
Podgląd Podgląd CHŁOPIEC Z MORZA
Dar dla Miasta Helu
od organizatora WYSTAWY SKARBY ZIEMI
Autor: Ryszard Makowski
30 czerwca 2023 r.
Bulwar Nadmorski im.prof. Kazimierza Demela
Rzeźba ofiarowana miastu Hel przez kuratora WYSTAWY SKARBY ZIEMI przygotowanej przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk O Ziemi.
Podgląd Macierzyństwo-Autor Bartosz Banasik.
Ofiarodawca Fundacja Seensownie Anna i Rafał Lipińscy, Hel 21 Lipca 2023
Bulwar Nadmorski im.prof. Kazimierza Demela (przy Małej Plazy)
Ofiarodawca Fundacja Seensownie Anna i Rafał Lipińscy, Hel 21 Lipca 2023
Podgląd Podgląd This plaque was unveiled by His Royal Highness The Duke Of York during his visit to the Hel Marine Station of the Institute of Oceanography of Gdansk University on 19 September 2000
Ta kamien pamiątkowa została odsłonięta przez jego wysokośc Księcia Jorku z okazji Jego wizyty w Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego 19 września 2000
Na terenie Fokarium
Podgląd Podgląd W tym budynku willi Jeanette mieszkał w latach 1930-1938 prof Kazimierz Demel pionier polskich badań flory i fauny morskiej Nad Zatoką koło Fokarium
Podgląd Podgląd W 10 rocznicę śmierci prof dr Kazimierza Demela pierwszego stałego pracownika naukowego Morskiego Laboratorium Rybackiego w Helu, który pracował tu w latach 1923-1938 oraz dla upamiętniena 65-tej rocznicy powstania tej placówki.
Tablicę ta na jej dawnej siedzibie ufundowało społeczeństwo.
Hel 27 września 1988
Na ul.Wiejskiej, koło Straży Pożarnej.
Tablicę odnowiono w pracowni konserwatorskiej MOW w marcu 2013 roku.
Podgląd Podgląd W latach 1923-1931 w tym budynku mieściła się siedziba Morskiego Laboratorium Rybackiego, pierwszej polskiej placówki badań morza, od której swoją historię wywodzi Morski Instytut Rybacki - Państwowy Instytut Badawczy.
90 lat temu, prof. KAZIMIERZ DEMEL (1989-1978) rozpoczął tutaj pionierskie w Polsce badania Bałtyku.
Tablicę ufundowano staraniem MIR-PIB oraz Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" dla upamiętnienia tej rocznicy.
Hel, 07.04.2013
Na ul.Wiejskiej, koło Straży Pożarnej.
Tablicę odsłonieto 12 kwietnia 2013 roku.
Podgląd POMNIK NIE ISTNIEJE.
fot. Anna RuthKa, czerwiec 2003
POMNIK OBECNIE NIE ISTNIEJE. Tuż przy jezdni ul.Dworcowej, naprzeciw nowego osiedla za cmentarzem.
Podgląd FONTANNA NIE ISTNIEJE. FONTANNA OBECNIE NIE ISTNIEJE. Fontanna w kształcie figury ryby, przed Kasynem Garnizonowym.
Podgląd FONTANNA NIE ISTNIEJE. FONTANNA OBECNIE NIE ISTNIEJE. Fontanna w kształcie figury delfina, na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP.
Podgląd Podgląd W widze dnia e w wieczorny doce wiedno nasza zemia
XXX lece Kaszebsko-Pomorsczego Zrzeszenio w Helu
Rujan 2021
Tablicę z okazji XXX-lecia Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Helu, odsłonieto 17 X 2021
Obok pomnika Obrońców Helu
Podgląd Podgląd Pierwsza wersja pomnika obrońców Helu (fot.ok. 1974)
- OBECNIE NIE ISTNIEJE.
Dolna tablica z tego pomnika jest eksponowana w Muzeum Obrony Wybrzeża na wystawie "32 dni obrony Helu"
na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP.
Podgląd Podgląd POMNIK OBROŃCÓW HELU
Pomnik zaprojektowany przez Adama Błazejowskiego, zatwierdzony przez ówczesnego Komendanta Portu Wojennego Gdynia komandora Jana Fursewicza, któremu podlegała 9 Flotylla Obrony Wybrzeża w Helu. Pomnik został odsłonięty w 1979 roku. Odlane z brązu elementy pomnika wykonała odlewnia Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu.
Na dwu betonowych słupach umieszczono polskie orły wojskowe.
Słupy łączy symbol Marynarki Wojennej - dawne godło kaprów królewskich. z jego drugiej strony umieszczono herb Helu
Na lewym słupie umieszczono nadany garnizonowi helskiemu za obronę Helu w 1939 r. Krzyż Virtuti Militari, na prawym Krzyż Grunwaldu.
Na dole cokołu napis: Obrońcom Helu za walkę z faszyzmem w 40 rocznicę obrony 1 IX - 2 X 1939
na skwerku ul.Wiejskiej niedaleko dworca PKP
Pomnik odsłonieto 15 X 1979 r. Orły na pomniku "ukoronowano" 15 V 1998 r.
W 2021 r. przeprowadzono remont pomnika i wymieniono Krzyż Grunwaldu na "Krzyż Walecznych" - nie wiem czemu pozbawiony daty!
Podgląd Podgląd Upamietnienie 9 FOW w Helu
Tablica górna:
"Vivere militare est" ("życie jest walką")
Seneka Młodszy ok. 4 p.n.e - 65 n.e
MIASTO HEL
9. FLOTYLLA OBRONY WYBRZEŻA
im. kontradmirała Włodzimierza Steyera
1965 - 2006
Oficerom, podoficerom, marynarzom i pracownikom wojska
służącym i pracującym w jednostkach 9. Flotylli Obrony Wybrzeża
kontynuującym obecność biało-czerwonej bandery
i tworzącym historie tego miejsca
Mieszkańcy Helu
Tablica dolna:
Kotwica z ORP MEWA
Okręt służył w 13 Dywizjonie Trałowców
9 Flotylli Obrony Wybrzeża
w latach 1967 - 2006
Podczas pielgrzymki w Polsce w 1987 roku
płynął nim Papież Jan Paweł II
[tablicę odsłonieto 2 października 2021r.]
Obok pomnika Obrońców Helu
Podgląd Podgląd 1940 DĄB PAMIĘCI posadzony dla uhonorowania kapitana Henryka Gorzechowskiego
ur. 07.10.1892 w Warszawie, zamordowanego strzałem w tył głowy
przez NKWD w Katyniu w roku 1940
Program "Katyń... ocalić od zapomnienia" 3642/2809/WE/2011
[dąb posadzono i tablicę odsłonieto 27 maja 2011r.]
Teren szkolny, od strony ul. Wiejskiej
Podgląd Podgląd Kmdr Stanisław Mieszkowski Kmdr Jerzy Staniewicz Kmdr por. Zbigniew Przybyszewski
Bohaterskim obrońcom Helu jeńcom niemieckich oflagów zamordowanym w grudniu 1952 przez komunistycznych siepaczy w Więzieniu Mkotowskiem
Rodacy z Helu - ku pamięci potomnym W roku 100-lecia Niepodległości Polski
1918-2018
Tablica z prawej strony przed wejściem do kościoła odsłonięta 1 X 2018 przez proboszcza Helu, O. Tarsycjusza Sebastiana Krasuckiego i min. Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka w czasie pogrzebu adm. Józefa Unruga
(rangi podaane na tablicy dotyczą 1952 roku)
Podgląd Podgląd na tablicy z lewiej strony przed wejściem do kościoła:
Cześć i Chwała BOHATEROM
Dwie bliźniacze tablice przed wejściem do kościoła (od 1 X 2018)
Podgląd Podgląd ADMIRAŁ FLOTY JÓZEF UNRUG
1884-1973
WSPÓŁTWÓRCA MARYNARKI WOJENNEJ II RP
DOWÓDCA FLOTY 1925-1939
KAWALER KRZYŻA ZŁOTEGO ORDERU WOJENNEGO VIRTUTI MILTARI
DUMNIE NIÓSŁ SZTANDAR NARODOWEGO HONORU
DOWODZĄC OBRONĄ WYBRZEŻA Z HELU
W WOJNIE OBRONNEJ W 1939 ROKU
URZĄD DO SPRAW KOMBATANTÓW i OSÓB REPRESJONOWANYCH
PARAFIA PW. BOŻEGO CIAŁA W HELU
Hel, 28 lutego 2022 roku
Tablica UNRUGA odsłonieta 27 lutego 2022 roku przed wejściem do kościoła
Podgląd Podgląd Jan Myślisz 1895-1975 Kaszub z dziada pradziada. Walczył o niepodległość naszej Ojczyzny. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari za męstwo w wojnie 1920 r. Jego życie potwierdziło oddanie Polsce a szczególnie Ziemi Kaszubskiej
"Nie ma Kaszeb bez Polonii a bez Kaszeb Polsczi"
Park przed kościołem
Podgląd Podgląd Kontradmirałowi Stefanowi Frankowskiemu Dowódcy Morskiej Obrony Wybrzeża w Wojnie Obronnej 1939 roku
Dowództwo Marynarki Wojennej PRL i Społeczeństwo Helu 1989.09.1
Skwer przed nieczynnym już, dawnym kinem wojskowym Wicher
Podgląd Podgląd Na kamieniu z zarysem półwyspu helskiego umieszczono w 2010 roku tabliczkę (z błędem językowym niestety...) o tresci:

PAMIĘCI bohaterskim Obrońcom Helu z 2. Morskiego Plutonu Żandarmerii walczących w obronie Półwyspu Helskiego w 1939 roku.
Placówka Żandarmerii Wojskowej Hel
Hel, 11 czerwca 2010 r.
Przy zburzonym w kwietniu 2007 roku przedwojennym kasynie wojskowym położonym przy ul.Przybyszewskiego (obecnie market POLO)
(Na zdjęciu pierwotny wygląd kamienia i fragment zburzonego budynku widoczny po lewej)
Podgląd Podgląd Stefanowi Żeromskiemu wielkiemu piewcy polskiego morza
W setną rocznicę urodzin społeczeństwo miasta i marynarze garnizonu Hel
Hel w październiku 1964
Park przy dworcu PKP
Pomnik został odnowiony w końcu 2020 roku
Podgląd Podgląd DĄB PAMIĘCI
posadzony dla uczczenia 100-lecia WOJSKOWEJ SŁUZBY ZDROWIA
115 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ
2018 r.
Przed wejściem do szpitala wojskowego w Helu
Podgląd Podgląd W tym domu żył w latach 1928 - 1951 Augustyn Necel
(1902 - 1976) rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski.

W latach 1926 - 1938 pracownik Morskiego Laboratorium Rybackiego i Stacji Morskiej w Helu.
Upamiętniono staraniem Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" w setną rocznicę urodzin pisarza.
Hel 22.07.2002 r.
ul.Sikorskiego 12
(TABLICA OBECNIE NIE ISTNIEJE, w 2012 r. zastąpiono ją nową - widoczną poniżej.)
Podgląd Podgląd W tym domu żył w latach 1928 - 1951
Augustyn Necel (Netzel)
1902 - 1976
rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski.
Tablicę ufundowano staraniem Rodziny oraz Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" w 110 rocznicę urodzin pisarza.
Hel 22 lipca 2012 r.
ul.Sikorskiego 12
(tablica ufundowana w 2012 r.)
Podgląd Podgląd W tym domu w 1939 r, znajdowała się tymczasowa siedziba dowództwa
2 Morskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej Wojska Polskiego II RP
Mieszkał tu
ST.SIERŻ. LEON HIRSZ
1896 - 1972
Z SZEFOSTWA FORTYFIKACJI WYBRZEŻA MORSKIEGO
OBROŃCA HELU
PAMIĘTAMY - RODZINA I PRZYJACIELE
HEL 2019 R.
ul.Sikorskiego 14
Podgląd Podgląd • Na tym cmentarzu znajduje się jedna z mogił Obrońców Helu z 1939 roku. Spoczywa w niej 31 poległych. Trwająca 32 dni obrona Helu przyniosłą Polakom straty około 100 zabitych i ponad 150 rannych.
• At this cemetary is one of the graves of the Hel peninsula heroic defenders. Here rest 31 of the fallen soldiers. During the defence against the German invaders in 1939 which lasted 32 days, the loses were about 100 dead and more then 150 wounded.
• Auf diesem Friedhof ruhen 31 gefallene Polnische Soldaten aus dem Jahre 1939. Wahrend 32 tagigen Kampfe um Hel verloren 100 Polen ihr Leben und uber 150 wurden verwundet.
ul.Dworcowa - na ogrodzeniu cmentarza
[Tablicę ufundowało Muzeum Obrony Wybrzeża Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" XI.2009 r.]
Podgląd Podgląd Na naszym cmentarzu znajduje się mogiła jednego z bohaterskich dowódców Powstania Warszawskiego
Żołnierza batalionu "Parasol"
Kawalera Krzyża VM, Krzyża Walecznych (2x)
oraz wielu innych odznaczeń polskich i zagranicznych,
a po wojnie autora pionierskich badań na poziomie światowym nad archeomagnetyzmem ziemskim
mjr dr Wacława CZYSZKA
ps. "Wacek"./1919-2002/
Mogiła w Helu jest wypełnieniem woli p.Wacława i wyrazem Jego miłościo do naszego miasta.
Przechodniu wspomnij Jego Imię przed Bogiem.
ul.Dworcowa - na ogrodzeniu cmentarza
[Tablicę ufundowano w 2011 r.]
Podgląd Podgląd O Gwiazdo Morska, o Święta Dziewico,
Nadziei moich Niebieska Kotwico,
Ciebie na pomoc błedny żeglarz wzywa
Spojrzyj po jakim strasznym morzu pływa
Jedni rozbici na dnie morskim giną
Drudzy do Ciebie po ratunek płyną...

Dla wiecznej pamięci tych braci, których nie oddało nam morze, a w rodzinach pamięć o nich trwa.
Anno Domnini 1991 Hel
Obelisk na cmentarzu helskim
Podgląd Podgląd

Podgląd

Podgląd
Obecna wersja pomnika składa się z pięciu niezbyt zgranych ze sobą elementów:
  • Prostego krzyża bez ozdobników
  • Owalnej, czarnej tablicy z orłem z marynarskiej czapki okresu miedzywojennego
  • Mosiężnej tablicy z tekstem i nazwiskami poległych (jedyny zachowany element z pierwszego pomnika)
  • Wielokolorowej tablicy o nadaniu poległym tytułów "Honorowych obywateli Helu"
  • Mosiężnego krzyża orderu Virtuti Militari na płycie nagrobnej.
  • Oryginalny pomnik wzniesiono w roku 1959 wg. projektu artysty plastyka kmdr ppor. Zbigniewa Litwina. W pierwotnej formie, na jego cokole stał duży biały orzeł z rozpostartymi skrzydłami. W 1994 r. zdjęto go i zastąpiono godłem państwowym, a w 1996 r. nad godłem ustawiono dodatkowo krzyż.
  • Ta ostatnia wersja odrestaurowanego pomnika kosztowała 20.000 zl. Połowę tej kwoty wyasygnował Urząd Marszałkowski w Gdańsku. Pozostalą część pozyskano: z budzetu miasta, od Przedsiębiorstwa "Koga Maris", Przedsiębiorstwa Usług Portowych "Koga" oraz z dobrowolnych skladek członków Koła nr 3 ZBZZiOR WP.

(Treść tablicy mosiężnej:)
Bohaterskim marynarzom poległym w obronie Helu 1939 r.
Kmdr.ppor.Stefan Kwiatkowski    Por.mar.Tadeusz Okoński
Ppor.mar.Zbigniew Mielczarek    Ppor.mar.Leszek Dandelski
Bosmat Stanisław Marzec    Mat.Jan Czerniak
Mat. Józef Rogalski    St.mar.Jozef Rutkowski
St.mar.Maciej Bacior    St.mar.Czesław Kujawski
St.mar.Artur Ejdowski    St.mar.Jan Krawczyk
St.mar.Wiktor Hebel    St.mar.Edward Kwiatkowski
St.mar.Józef Skiba    Mar. Leon Bizewski
Mar. Rafał Zalewski    Mar. Stefan Szydorski
Mar. Antoni Faust    Mar. Kazimierz Kedziora
Mar.Walerian Szczypkowski    Mar. Roman Jurkicz
Mar.Alfons Strożyński    Mar.Feliks Dutkiewicz
Mar.Robert Zarach    Mar.Tadeusz Szlenik
         Mat.Józef Kuchnowski
Oraz czterech nieznanych marynarzy
SPOŁECZEŃSTWO i MARYNARZE
GARNIZONU HEL
(Treść tablicy poniżej:)
HONOROWY OBYWATEL MIASTA HELU
(herb Helu)
UCHWAŁĄ NR XVIII / 134 / 204 Z DNIA 26 SIERPNIA 2004 ROKU
RADA MIASTA HELU NADAŁA ZBIOROWY TYTUŁ
"HONOROWY OBYWATEL MIASTA HELU"
POLEGŁYM WE WRZEŚNIU 1939 ROKU W WALKACH O OBRONĘ HELU
ZA WALECZNOŚĆ MĘSTWO I ROZSŁAWIENIE IMIENIA MIASTA HELU
Grobowiec znajduje się na cmentarzu helskim

Błednie podano dane poległych:
zamiast: Ppor.mar.Leszek Dandelski, winno być: ppor.mar.Lech Dandelski,
zamiast: St.mar.Jozef Rutkowski, winno być: st.mar.Józef Rutkowski,
zamiast: Mar. Stefan Szydorski, winno być: mar. Stefan Izydorski,
zamiast: Mar. Roman Jurkicz, winno być: bosm. Roman Jurkiewicz,
zamiast: Mar.Tadeusz Szlenik, winno być: mar. Tadeusz Szlęk,

Po wojnie grób Obrońców upamietniał prosty krzyż: Podgląd

Historia zbudowanego w 1959 r. pomnika projektu kmdr. ppor. Zbigniewa Litwina i kmdr. ppor. Stanisława Hańczy w artykule "Helskiej Blizy"
i pierwotny wygląd pomnika (pomnik kilkakrotnie przebudowano!) zwieńczonego wspaniałym orłem. Podgląd
Tego orła (lub jego szczątków) poszukuje od lat Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu. Obiecujemy wysoką nagrodę!

Tu CZTERY kolejne wersje pomnika:
1. =I wersja=
2. =II wersja=
3. =III wersja=
4. =IV wersja=
Podgląd Projekt przebudowy grobowca Obrońców Helu autorstwa Adama i Jakuba Błażejowskich, opracowany w 2004 r. na zamówienie Koła Żolnierzy Zawodowych Wojska Polskiego w Helu Projekt nie został skierowany do realizacji Rysunki projektowe znajdują sie w archiwum Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu
Podgląd Podgląd Cześć i chwała bohaterom Obrony Helu poległym we wrześniu 1939r. Płyta była umieszcona na terenie wojskowym, tuż za wojskową bramą na przedłużeniu ul.Wiejskiej w kierunku Cypla (zobacz płytę na starej lokalizacji)
W 2012 roku płytę przeniesiono na cypel w pobliże stanowiska bat. Laskowskiego nr. 202.
W 2014 roku płytę usunięto z cypla i znajduje się ona obecnie w skansenie Muzeum Obrony Wybrzeża, przy stanowisku artyleryjskim B2 - BRUNO.
Podgląd Podgląd W TYM OBIEKCIE W LATACH 1966-2010
STACJONOWAŁ PODODDZIAŁ ŁĄCZNOŚCI
MARYNARKI WOJENNEJ RP

Grono oficerów, podoficerów, marynarzy i pracowników wojska.
26 czerwiec 2010 r.

W Muzeum Helu, przy wejściu do budynku głównego - stanowiska B1 - ANTON
Podgląd Podgląd

ORP BATORY - okręt biorący udział w obronie Helu w 1939 r. Wsławiony ucieczka na Gotlandie po kapitulacji Helu.
Ustawiony w Porcie Wojennym jako Okręt-pomnik.
POMNIK OBECNIE NIE ISTNIEJE W HELU.

Na terenie Portu Wojennego w Helu.
Od sierpnia 1975 (gdy został doholowany z Zalewu Zegrzyńskiego do Helu) do 24 października 2009 r. gdy rozpoczęto jego demontaż i transport do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, gdzie stoi do dzis.
Podgląd POMNIK NIE ISNIEJE pomnik z krzyżem Virtuti Militari, który obecnie znajduje sie w Muzeum Obrony Wybrzeża pomnik istniał w Porcie Wojennym przed dziobem ORP BATORY, podobno w tym samym okresie jak niemal identyczny, pierwszy Pomnik Obrońców Helu na skwerku ul. Wiejskiej
Podgląd Podgląd

Pamięci wszystkich, którzy sercem, pracą i służbą pod biało-czerwoną banderą w latach 1965-2006 tworzyli historię 9. Flotylli Obrony Wybrzeża w Helu.
Gdynia/Hel 1 czerwca AD 2021
w roku 50-lecia sformowania 3. FO

Na terenie Portu Wojennego w Helu.
1 czerwca 2021 r. odsłonięcie pamiątkowej tablicy na budynku byłego sztabu 9 FOW
Tę tablicę, oraz tablicę identycznej treści w Kościele Garnizonowym Marynarki Wojennej RP w Gdyni ufundował dziekan Marynarki Wojennej ks. kmdr Zbigniew Rećko.
Podgląd Podgląd

W TYM MIEJSCU PODCZAS DZIAŁAŃ OBRONNYCH WE WRZEŚNIU 1939 ROKU
ZNAJDOWAŁO SIĘ STANOWISKO DOWODZENIA OBRONĄ WYBRZEŻA
KTÓRĄ DOWODZIŁ ADMIRAŁ FLOTY JÓZEF UNRUG

Przy wejściu do magazynu amunicji, w którym mieścił sie sztab adm.Unruga
Tablicę odsłonili 25 IX 2019 r. gen.broni J.Mika i kadm.M.Jurkowlaniec w asyście ks. kmdr. Z. Rećko i dyr.HKM W.Waśkowskiego
Podgląd Podgląd Na tym terenie w latach 1969-2005 stacjonował 43 Batalion Saperów 9 FOW Marynarki Wojennej RP

Grono oficerów i sympatyków jednostki
24 lipiec 2007 r.

W miejscowości Hel-Bór
Podgląd Podgląd 1939 miejsce przerwania półwyspu.

[kamień ustawiny w grudniu 2007 z inicjatywy Jerzego Sadowskiego i Zastępcy Burmistrza Jastarni Zbigniewa Chmaruka na pamiątkę przerwania półwyspu wybuchem zakopanych przez Obrońców Helu głowic torpedowych 30 IX 1939 r.]
ok. 1900 m za wyjazdem z Chałup w kierunku Kuźnicy, między torami kolei a morzem.

Zdjęcia w tej galerii są publikowane zgodą. autorów.(R.Kretkiewicz i Wł.Szarski)

Jakakolwiek publikacja tych zdjęć lub ich fragmentów bez zgody autora, stanowi naruszenie praw autorskich.

zanotuj adres strony o Helu! - http://hel.edu.pl